Градот на конзулите – Срцето на Македонија
Битола е втор град по големина во Република Македонија. Се наоѓа во нејзиниот југозападен дел, во Пелагониската Котлина во подножјето нс Баба Планина, на 13 километри од границата со Грција. Градот е лоциран на двата брега на реката Драгор, десна притока на Црна Река.
Битола има улога на регионален центар во рамките на Република Македонија. Сообраќајната комуникација на градот е ориентирана на север кон Прилеп, на запад кон Охрид и на југ кон Грција. Во овие правци се насочени магисталните сообраќајници со меѓународно значење.
Тука се важни и регионалните патишта во правец на Кичево и кон областа Мариово. Низ Битола поминува и железничката пруга од Велес и Прилеп, која продолжува за Лерин, Воден и Солун во Грција.
Денешна Битола е основана кон крајот на VI век. Статус на градска населба има уште од XI век. Градот се развивал во непосредна близина на некогашниот антички град Хераклеја (два километри јужно од денешна Битола. Оваа населба била стопански, културен и сообраќаен центар за Јужна Пелагонија.
Во средновековниот период Битола била утврден град со цркви и манастири, седиште на епископ, црковен центар. Во XVIII век Битола функционално опаднала. Во XIX век градот ги обновил функциите, територијално се проширил и станал “град на конзулите”, бидејќи од втората половина на XIX век до 1912 година во Битола биле сместени повеќе странски конзулати.
Со поделбите на Македонија по Балканските војни и Првата светска војна, Битола губи голем дел од стопанските, административно-политичките и културните функции. По Втората светска војна градот доживува целосно популациско и стопанско обновување. Од околу 40.000 жители во 1953 година, Битола брои околу 80.000 жители во 2002 година.
Сместен во простор со интензивно развиено полјоделство (житни култури, шеќерна репка, тутун) и сточарство, Битола претставува значаен индустриско-аграрен центар за Пелагонија, но и за целата земја. Во неа се лоцирани повеќе агроиндустриски капацитети, од кои некои се единствени и имаат егзистенцијално и стратешко значење за Македонија. Покрај агроиндустријата, во стопанската структура на градот значајно место заземаат рударството и производството на електрична енергија (ТЕ Битола I, II, III), текстилна индустрија, индустрија за градежни материјали, металопреработувачката индустрија, индустрија за преработка на тутун, електроиндустрија.
Името на градот Битола
Во периодот 1864 – 1912, Битола бил главен град на Битолскиот вилает, еден од трите вилаети во регионот Македонија. И денес, голем дел од конзуларните претставништва во Република Македонија се наоѓаат тука. Битола е втор по големина град во Македонија според бројот на жители. За време на Југославија, тој бил еден од културните центри, како во Кралството Југославија, така и во СФРЈ. Таткото на турската нација Кемал Ататурк, завршил офицерска школа во Битола. Некои негови работи денес се чуваат во Народниот музеј. Според Адријан Рум, Битола потекнува од зборот Обителовој – израз кој до денес се употребува и во хрватскиот јазик кој за време на средниот век се користел за заедница на монаси, како фамилија односно манастир. Грците од истите причини градот го нарекувале Монастири. Градот Битола своето име го добил по големопоседникот Тољо, кој имал своја тврдина во близината на денешното битолско село Буково. Во времето кога дошле Турците да го освојат овој дел од Македонија, за да го повикаат на борба големопоседникот Тољо, му велеле „Би Тољо, до би Тољо“.
